O xeito de ver o mundo inflúe na educación?

Benvidos/as á primeira entrada da materia «As linguas estranxeiras no contexto nacional e internacional» na que achegarei os meus comentarios e reflexións sobre o Tema 1. O ensino de linguas no presente modelo educativo, estatal e autonómico. Un tema que xa de entrada da para pensar: que importancia se lle da o ensino de linguas? Foi sempre así?

Mais comezarei polo primeiro aspecto que me chamou a atención: a cosmovisión. Durante a primeira sesión que impartiu Carla fixemos un exercicio a través de Mentimeter, unha ferramenta en liña na que a través dun código tiñamos que responder a «que valores pensabamos que eran necesarios nunha aula por parte do profesorado e/ou alumnado». Aparte de que xa este tipo de actividade gústame (porque fai pensar e mantente atento), o uso desta ferramenta que non coñecía foi o que máis me sorprendeu, xa que crea unha nube de palabras de xeito visual e colaborativo (por tamaño e segundo a frecuencia de repetición dos conceptos). Isto resulta moi interesante, xa que permite facer un mapa mental do que o grupo considera máis importante e achegar novas ideas.

Nesa nube apareceu cosmovisión, creo que foi a compañeira Rita a que o achegou. Así que o primeiro que fixen foi buscalo na RAG, aínda que máis tarde lembrei que xa o coñecía porque na propia RAG, como termos máis buscados, aparecera recollida na súa versión alemá. Como son moi curioso e gústame saber de onde veñen as cousas, procurei esta vez no Portal das palabras. Aquí se indica que o termo foi creado polo filósofo Wilhelm Dilthey e está formado por Welt (mundo) e Anschauung (visión), polo tanto na súa forma galega e castelá adaptouse como «cosmovisión». 

Para profundizar neste concepto creo que antes sería interesante responder a estas preguntas: cal son as túas crenzas? os teus valores? que fas? que é bo? que é verdadeiro? que é real? Algunhas poden ser preguntas demasiado filosóficas, pero poden ser un bo punto de partida para profundizar no concepto de «cosmovisión».

Podemos dicir, chegados a este punto, que é un xeito de ver e interpretar o mundo, pero como afectaría isto no eido da educación? Penso que totalmente, para comezar porque somos seres sociais e a educación que recibimos ao longo da nosa vida fainos desenvolver habilidades e aprendizaxe, que se non temos limitan o noso mundo e, polo tanto, a nosa cosmovisión. Como exemplo, podemos pensar como a experiencia de vivir no estranxeiro a través dun programa de intercambio e coñecermos outras novas realidades e culturas, das que consciente ou inconscientemente tiñamos prexuízos, permítenos ampliar a nosa cosmovisión. Isto tamén podería afectar a todos os axentes educativos, porque ademais de ser un concepto persoal e cultural, tamén é aberto, vivo, no que existe unha grande influencia entre alumnado e profesorado e que pode modificarse ao longo da vida educativa. Isto último, permitiríanos enlazar a cosmovisión co enfoque da aprendizaxe ao longo da vida, proposto pola UNESCO.

  

 
 
Na seguinte sesión, no final do tema debatemos unha serie de preguntas sobre os aspectos lexislativos. A primeira pregunta desta dinámica «Cando cres que se usaba con máis frecuencia o ensino de linguas» enlazaba con ¿é importante o uso da literatura na aula? A súa vez, nese apartado está o segundo aspecto que quero tratar, no vídeo de «A utilidade do inútil nas nosas vidas», do escritor e filósofo italiano Nuccio Ordine. Entón, canto de útil ou inútil é a educación e a aprendizaxe de linguas? Todos e todas estaremos de acordo que a educación en xeral é útil para as nosas vidas, pero que parte desa educación ou materia considérase útil? Poderiamos falar que para algúns sectores da sociedade xa as propias «letras» non son productivas nin útiles para a sociedade.
 
Antes de máis, dicir que xa coñecía o autor porque lera parte dos seus «Clásicos para la vida. Una pequeña biblioteca ideal». O que sobre todo lembro deste libro e que ademais da súa defensa dos clásicos fai unha crítica ao modelo educativo, xa que non permite formar a cidadáns libres e con espíritu crítico. Por unha banda, no propio vídeo o autor tamén fai fincapé nos valores da sociedade actual (o tempo e o diñeiro propios da sociedade mercantilista), na que di que a escola e a universidade debería estar protexida. O certo é que non é así, por poñer un exemplo próximo, nas materias comúns do mestrado damos en tres semanas contidos que se imparten en pedagoxía ou en maxisterio durante varios anos, co cal é máis difícil asimilar toda esa cantidade de información. 
  
Por outra banda, como di o autor, a aprendizaxe debería realizarse con lentitude e para comprender lentamente. Presenta a cultura e a educación como conceptos relacionados coa humanidade, tanto as relacións humanas como a educación precisan tempo, pero o sistema educativo non está estruturado dese xeito. Coa aprendizaxe de linguas debería ser igual, aínda lembro (traumatizado) un curso intensivo de turco que fixen cando estiven de intercambio, aí comprobei por min mesmo que cantidade de información, horas de docencia e contidos non son proporcionais á calidade na propia aprendizaxe (curso, dito todo isto, que deixei ás dúas semanas). Máis tarde fixen un curso en liña do Yunus Emre Enstitüsü (o equivalente ao noso Cervantes) e aquí apercibín dúas cousas: que o formato en liña non ten por que estar en detrimento da calidade e que dar clases dun xeito máis alternado permitíame asimilar mellor os contidos.
 
Por último, esa utilidade do inútil que proclama o autor podería levarnos a que se nos diferenciase dos demais mesmo para conseguir un traballo ou, doutro xeito, para achegarnos a unha educación que non teña directamente un resultado económico. Polo tanto, que é útil ou inútil? Seguro que a resposta que deamos variará segundo a nosa propia cosmovisión.
 
 

 

Tema 5. O deseño curricular base para as linguas estranxeiras (diario e dosier)

Ola a todos e todas!

Nesta entrada preséntovos o tema 5 da materia «As linguas estranxeiras no contexto español e internacional» e, concretamente, o deseño curricular para linguas estranxeiras, que foi impartida por Gonzalo durante tres sesións.


Para comezar, fixemos un repaso do currículo e das competencias da LOMLOE, contido que xa trataramos na materia de «Deseño curricular e organización de centros educativos», mais cun enfoque diferente como xa vos explicarei ao longo da entrada.


O primeiro que vimos nesta materia foron os tipos de avaliación que existen: a avaliación respecto dos «axentes» serviume, por exemplo, para refrescar conceptos como «coavaliación» e «autoavaliación» que, ademais, puxemos logo en práctica. O primeiro día tamén empregamos unha ferramenta dixital, Wooclap, que me pareceu interesante porqué é colaborativa e visual. 


A continuación, repasamos a definición e os elementos do currículo e as institucións coas concrecións curriculares sobre as que teñen competencias. Por unha banda, como actividade introdutoria, empregamos o «debate piramidal» para responder que é o currículo, os seus elementos e competencias básicas. Nunca oíra falar deste tipo de debate no que a técnica consiste en debates por parellas até aumentar o número de participantes e, ao mesmo tempo, atopar as respostas máis concretas e axeitadas. Con esta primeira actividade somos nós o que levamos o peso da actividade e poñemos en práctica o traballo en equipo, a diferenza dunha clase maxistral tradicional. Deste xeito tamén se produce máis motivación e unha sinerxía de aprendizaxe colaborativa, na que desenvolves o teu propio criterio e, ademais, incorporas enfoques doutras compañeiras. Por outra banda, tamén empregamos un exercicio de emparellar que me pareceu un modo máis visual e interactivo de repasar. Persoalmente, este tipo de exercicios axúdanme a ver mellor un tema que por si só me parece áspero e, ao mesmo tempo, facémolo dun xeito máis autónomo. Asemade, descoñecía que hai outros autores que indican que son todos os chanzos onde se toman decisións sobre o currículo. Outra cousa que me resultou curiosa é que, para a Unión Europea, tanto a CCL coma a STEM son as competencias máis relevantes. Isto levoume a procurar máis información sobre o tema, como os proxectos STEM en Europa ou preguntarme sobre a fenda das mulleres en STEM.

 

Nesta aula tamén comezamos a preparar as presentacións das linguas estranxeiras nos currículos da ESO, Bacharelato e FP e que nos ocupou a totalidade da seguinte. Para realizar esta primeira tarefa o meu minigrupo tivo que desenvolver as linguas estranxeiras no currículo da ESO, aspectos que ían, por exemplo, desde obxectivos até atención á diversidade, entre outros, e para o que tivemos que consultar o Decreto do currículo ESO da LOMLOE

 

 

 

 

Este foi un traballo autónomo, no que Gonzalo só nos deixaba comentarios nun Google Doc colaborativo, é dicir, tamén foi un xeito diferente de aprendelo, xa que eramos nós os que verdadeiramente traballabamos a materia. Primeiro seleccionamos o contido, pero o máis dificultoso era sintetizar a información máis importante e incorporala dun xeito máis comprensible. Na 2.ª clase continuamos, así que mentres dous seguiamos a «descifrar» esa linguaxe xurídica e a sintetizabamos, outra compañeira creaba o Powerpoint para a exposición. Unha ensinanza que saquei desta actividade foi que a pesar de traballar sobre presión puidemos organizarnos e levar o traballo a cabo, delegando e chegando a un entendemento mutuo en pouco tempo, o que nos deu máis confianza e aumentou a nosa sensación de equipo. 

 

No comezo da terceira sesión, quedara un grupo pendente de expoñer e nós tiñamos que facer a súa coavaliación: os compañeiros trataron o currículo na FP, algo descoñecido e no que, por exemplo, aprendín que o lugar que ocupen os idiomas nos contidos curriculares radica segundo o que precisen a nivel laboral. Sobre todo, esta actividade serviunos para coñecer os grados de avaliación e pór en práctica a autoavaliación e a coavaliación. Estas avaliacións non son algo que adoitamos facer durante a nosa aprendizaxe formal, co que nos permite unha maior reflexión e autocrítica do noso traballo e a ver un enfoque máis empático e construtivo cara os demais. Por último, esta actividade achegounos unha aprendizaxe cooperativa e por proxectos, no que comprendimos moito mellor o currículo nas distintas etapas e ensinanzas.

 

O resto da sesión destinámola ao currículo na EOI, algo que non tratamos até agora no mestrado: en primeiro lugar, fixemos a actividade de Think, pair & share, que serviu para reflexionar o que nós e o resto dos grupos sabiamos (aprendizaxe colaborativa). Nesta aula aprendín, entre outras cousas que a idade de acceso á EOI pode ser aos 14 anos (se non é a primeira LE na ESO); o portugués é lingua ambiental en Galicia; a nivel europeo, ademais de España, só en República Checa e Eslovaquia hai Escola de idiomas, de aí a importancia do MCER como recoñecemento oficial no resto de países. Despois disto fixemos un Kahoot, con esta ferramenta de gamificación revisamos as competencias das institucións. Pareceume unha boa actividade para afianzar contidos que consideraba que tiña claros, pero que realmente non tanto, xa que me din de conta que moitas veces dubidaba entre Goberno de Estado ou Ministerio de Educación ou mesmo entre Goberno Autónomo ou Goberno de Estado.

 

Na última tarefa, os minigrupos tivemos que elaborar unha presentación de Powerpoint colaborativa no que cada un xestionaba determinados aspectos no currículo. Nesta ocasión tamén tivemos que sintetizar a información a través dos documentos para crear a infografía e a presentación, para o que nos organizamos do mesmo xeito que na tarefa anterior e, esta vez, levounos menos tempo. Esta actividade tamén nos permitiu traballar os nosos contidos, aprender a nivel grupal e do resto de grupos, e ter un documento común que poder consultar.

 


 
 


Como conclusión, aparte de entender mellor o deseño curricular, este tema serviume para empregar distintas ferramentas e enfoques colaborativos que me pareceron interesantes para pór en práctica como docente.

 

E até aquí o tema 5, vémonos na seguinte entrada! 




 


Atividade 3. Emparelhar imagem-objeto

Bom dia, família lusófona!

Mais uma semana aqui, a atividade de hoje consiste em emparelhar as obras de arte de Joana Vasconcelos com o material ou objeto quotidiano de que são feitas. Aliás, trabalhamos vocabulário e conhecemos com mais detalhe a obra da artista. 

Caso tenham alguma dúvida sobre o vocabulário, poderão consultar o dicionário na secção de ligações («Enlaces de interese») deste blogue a acrescentar ao glossário que criamos na atividade anterior.

 

A partir desta atividade vão escolher uma das obras apresentadas para começar a escrever a micro-história, a fim de criar a apresentação colaborativa e a exposição final. Se preferir escolher uma obra diferente as apresentadas na atividade, podem consultar esta ligação no seu sítio eletrónico: obras Joana Vasconcelos.

Até a próxima aula!

Material adicional (infografía e vídeo)

Olá uma vez mais, turma!

Após ter feito um exercício sobre os sons nasais, aqui está um infográfico que resume este conteúdo.

Sons nasais do português de Joaquín García

A seguir deixo-vos um vídeo, tão engraçado quanto instrutivo, como material adicional para pôr em prática: 

Até breve! 👋

Atividade 2. Sons nasais

Boa tarde, pessoal! 

Na atividade de hoje trabalharemos sobre um tema muito importante e característico do português: os sons nasais, utilizando o vocabulário apresentado no vídeo da Joana Vasconcelos.

O exercício consiste em agrupar as palavras com os seus sons fonéticos correspondentes, já sejam vogais ou ditongos nasais.

A partir deste exercício, vamos criar também um pequeno glossário em Word das palavras com sons nasais que acabamos de aprender e vamos completá-lo com a atividade da próxima aula (quem preferir fazê-lo à mão não é um problema, o importante é que começar a criar este glossário).

Vemo-nos na próxima aula! 😄

Atividade 1. Joana Vasconcelos


Olá de novo, turma! 
 

Início

Como já referi no post anterior, o nosso ponto de partida será a obra artística que começa no vídeo que viram em casa. Esta obra chama-se «Coração independente vermelho» e a sua autora é a artista plástica Joana Vasconcelos.

Biografía

Mas antes, apenas uma breve biografía da artista francolusa (informação tirada, traduzida e adaptada da revista "Descubrir el arte" e da página web da artista): 

Joana Vasconcelos (Paris, 1971), transforma objetos do quotidiano da sociedade de consumo em obras de arte. O sentido de humor está sempre presente e as obras sugerem significados em aberto, que requerem a participação do espectador na sua visualização e interpretação: imagens surpreendentes e diretas que espantam o público e se referem a sociedades consumistas e globalizadas, nas que trata questões que vão desde a imigração à violência de género.

Na elaboração das suas obras, a artista atribui grande importância aos objetos e têxteis do quotidiano, ao resgatar alguns trabalhos artesanais, relegados para segundo plano, tais como eletrodomésticos, tecidos, azulejos, cerâmica popular, garrafas, medicamentos, utensílios de cozinha, telefones, carros e talheres de plástico.

Em 2022, encontra-se a preparar uma Árvore da Vida para a capela do Castelo de Vincennes, em Paris, e o seu projeto mais ambicioso até à data: o Bolo de Noiva para a Waddeston Manor, em Inglaterra, entre outras obras.

Atividade

E agora que já a conhecem um pouco melhor, na aula de hoje veremos um vídeo da artista e, seguidamente, faremos um questionário sobre o vídeo. Não se preocupar, será uma atividade muito simples e divertida que faremos através de um Quizz.

 

Para aceder à atividade apenas tens de pegar no teu telemóvel e scanerizar o código QR.

                                                         

A atividade foi criada através de Quizziz.

 
Até à próxima entrada no blogue!  👋

Começamos a portugalizarmos!

Caros e caras estudantes, começamos as nossas aulas de língua portuguesa.

Eis a linha do tempo nesta disciplina durante as semanas seguintes (se quiser ampliar, basta clicar na margem inferior direita da imagem).

Liña do tempo portugués LE de Joaquín García

Para começar, convido-vos a ver em casa um brevíssimo vídeo, bem como as perguntas que nele aparecem.

 

Reparem na instalação* que é mostrada em primeiro lugar, porque será o nosso ponto de partida para as próximas lições. Entretanto, podem começar a pensar: o que é que representa? Qual poderia ser a inspiração da autora? De que material é feito? 

Vemo-nos na nossa primeira aula! 👋

* Obra artística que consiste em diferentes materiais ou objectos expostos ou compostos num espaço (Dicionário Priberam da Língua Portuguesa [em linha], 2008-2021)

Boas vindas à língua de Camões

Olá, caros estudantes! 

Bem-vindos ao blogue de 1.º de «Bacharelato» da disciplina de Português 2.ª Lingua Estrangeira.

Antes de mais, apresento-me: sou o Joaquín, fiquem a conhecer-me um bocadinho melhor 😄


 

E agora é a vossa vez... quais são os vossos nomes e o que achais mais fácil e difícil da língua 👅 portuguesa?

Até breve! 👋

 


Tema 11. A avaliación na aula de linguas estranxeiras

Boa tarde, compañeiras/os! Neste último tema, impartido por Cristina Rodríguez, tratamos a avaliación na aula de linguas estranxeiras . Na p...